Унших Хэсэг
60 минут • 40 асуулт • 3 текст • Academic эсвэл General Training
Academic vs General Training
Хоёр module байна. Чиний зорилгоос хамаарч сонго.
Academic Module
Их сургууль, магистр, докторт элсэх эсвэл мэргэжлийн бүртгэлд (эмч, инженер)
Section 1
~900 үг • Хамгийн хялбар
Ерөнхий мэдээлэл, factual text. Хамгийн ойлгомжтой.
Section 2
~900 үг • Дунд зэрэг
Илүү нарийвчилсан мэдээлэл, factual болон opinion холилдсон.
Section 3
~900 үг • Хамгийн хүндрэл
Нарийн төвөгтэй бүтэц, abstract concepts, аргумент.
Эх сурвалж: Сонин, журнал, ном, академик сэтгүүл. Нарийн төвөгтэй, formal style.
General Training
Цагаачлал (UK, Canada, Australia), ажлын виз, дунд сургууль
Section 1: Social Survival
~400 үг • 2-3 богино текст
Өдөр тутмын амьдралд шаардлагатай мэдээлэл.
Section 2: Workplace Survival
~650 үг • 2 дунд урт текст
Ажлын орчинтой холбоотой текст.
Section 3: General Reading
~850 үг • 1 урт текст
Илүү нарийн төвөгтэй, дэлгэрэнгүй текст. Academic-тэй ойролцоо.
Эх сурвалж: Зар сурталчилгаа, мэдэгдэл, гарын авлага, сонин. Section 3 Academic-тэй ойролцоо.
Үндсэн ялгаа
Academic илүү хүндрэл
Нарийн төвөгтэй vocabulary, abstract concepts, илүү урт өгүүлбэр. Ижил band авахад илүү цөөн зөв хариулт хангалттай.
General илүү practical
Өдөр тутмын амьдралд ашиглагдах мэдээлэл. Section 1-2 хялбар. Харин ижил band авахад илүү олон зөв хариулт хэрэгтэй.
Асуултын Төрлүүд
10 төрлийн асуулт байна. Хэсэг бүрд 2-4 төрөл тохиолдоно.
Multiple Choice
Түгээмэл3-4 сонголтоос зөв хариулт сонгох
Шалгах чадвар: Main idea, specific information, writer's opinion
True/False/Not Given
Маш түгээмэлМэдэгдэл текстэд байгаа эсэхийг тодорхойлох
Шалгах чадвар: Factual information шалгах
Yes/No/Not Given
ТүгээмэлЗохиогчийн үзэл бодол эсэхийг тодорхойлох
Шалгах чадвар: Writer's opinion/view/claim таних
Matching Headings
Маш түгээмэлParagraph-уудад тохирох гарчиг олох
Шалгах чадвар: Main idea of paragraph ойлгох
Matching Information
ТүгээмэлМэдээллийг paragraph-тай тохируулах
Шалгах чадвар: Specific details олох, scanning
Matching Features
Дунд зэрэгХүмүүс/огноо/газрыг мэдээлэлтэй тохируулах
Шалгах чадвар: Specific information, names, dates олох
Sentence Completion
ТүгээмэлӨгүүлбэрийг текстээс олж дуусгах
Шалгах чадвар: Specific information, grammar ойлголт
Summary/Note/Table/Flow-chart Completion
ТүгээмэлХураангуй, тэмдэглэл, хүснэгт, диаграм бөглөх
Шалгах чадвар: Main points, key information таних
Diagram Label Completion
Ховор (academic текстэд)Диаграм, процесс тэмдэглэх
Шалгах чадвар: Technical vocabulary, process ойлгох
Short Answer Questions
ХоворБогино хариулт өгөх асуултууд
Шалгах чадвар: Specific factual information
Үндсэн Чадварууд
IELTS Reading-д амжилттай байхад заавал хэрэгтэй 4 чадвар
Skimming
Текстийг хурдан уншиж ерөнхий санааг ойлгох
Хэзээ ашиглах: Matching headings, understanding main ideas
- Paragraph бүрийн эхний өгүүлбэр анхаарах (topic sentence)
- Сүүлийн өгүүлбэр ч чухал (conclusion/transition)
- Нэр томьёо, тоо, огноо алгасах - details биш гол санаа
- 2-3 минутад бүхэл текст skim хийх чадах
Scanning
Тодорхой мэдээлэл хурдан хайж олох
Хэзээ ашиглах: Matching information, specific details, names, dates
- Keywords эхлээд тэмдэглэх - юу хайж байгаагаа мэд
- Synonyms бодож төсөөлөх (текстэд өөр үг байна)
- Тоо, огноо, нэр (капитал үсэг) шууд харагдана
- Paragraph бүрийг бүхлээр уншихгүй - keywords л хай
Detailed Reading
Анхааралтай дэлгэрэнгүй унших
Хэзээ ашиглах: True/False/Not Given, writer's opinion тодорхойлох
- Өгүүлбэр бүрийн утгыг ойлгох - хурдан биш
- Implicit vs explicit meaning ялгах
- Нэг paragraph-т илүү их цаг зарцуулах
- Context ашиглан үг таах - толь бичиг байхгүй
Paraphrasing Recognition
Synonyms болон өөр хэллэгийг таних
Хэзээ ашиглах: Бүх төрлийн асуултад заавал хэрэгтэй
- Асуултын үг текстэд ЯАГ байхгүй - үргэлж өөр үг
- Common paraphrases: important→significant, increase→rise, children→youngsters
- Sentence structure ч өөрчлөгдөнө
- Vocabulary эзэмшсэн байх - synonyms олон мэдэх
Band Score Шалгуур
Academic болон General Training-д band score өөр (GT хялбар гэж бодогдоно)
Жишээ: Band 7.0 авахын тулд Academic-д 30-32 зөв, General-д 34-35 зөв хариулт хэрэгтэй.
Анхаар: General Training илүү олон зөв хариулт шаарддаг - Section 1-2 хялбар учраас.
Үр Дүнтэй Стратеги
Асуултыг эхлээд унших
Текст уншихаас ӨМНӨ бүх асуултыг уншиж танилцах
Ашиг тус: Юу хайх ёстойгоо мэдэх, зорилготой унших
Алхамууд
- 1.Асуулт бүрийн keywords-ийг underline хийх
- 2.Ямар төрлийн асуулт болохыг тодорхойлох
- 3.Synonyms бодож хараа (текстэд өөр үг байх)
- 4.Асуултын дараалал дарааллын дагуу эсэхийг тодорхойлох
Paragraph-ын бүтцийг ашиглах
Ихэнх paragraph: Topic + Support + Conclusion
Ашиг тус: Main idea хурдан олох, matching headings хялбар болох
Алхамууд
- 1.Эхний өгүүлбэр = topic sentence (гол санаа энд байна)
- 2.Дунд хэсэг = examples, details, explanation
- 3.Сүүлийн өгүүлбэр = conclusion эсвэл дараагийнх руу шилжих
- 4.Topic sentence байхгүй бол сүүлийн өгүүлбэр анхаар
Process of Elimination
Multiple choice дээр алдах хариултыг эхлээд хасах
Ашиг тус: Зөв хариулт олох магадлал их нэмэгдэнэ
Алхамууд
- 1.Clearly wrong хариултыг шууд хасах
- 2.Tricky хариултууд - текстэд mentioned байгаа ч хариулт биш
- 3.Үлдсэн 2 хариултыг дахин шалгах
- 4.Текстээс evidence хай - байгаа хариултыг сонго
Keywords Transformation ойлгох
Асуултын үг текстэд хэрхэн өөрчлөгдөхийг мэдэх
Ашиг тус: Paraphrasing таних чадвар дээшилнэ
Алхамууд
- 1.Үйл үг → нэр үг: decide → decision, discover → discovery
- 2.Synonyms: children → youngsters/kids, difficult → challenging
- 3.Phrase transformation: as a result → consequently → therefore
- 4.Active ↔ Passive: The study showed → It was shown that
True/False/Not Given стратеги
Хамгийн хүндрэл асуулт - тодорхой аргачлал хэрэгтэй
Ашиг тус: Алдаа багасгах, итгэлтэй хариулах
Алхамууд
- 1.Statement-ын keywords тэмдэглэх
- 2.Текстээс relevant хэсэг олох (scan)
- 3.Detailed read - statement болон text харьцуулах
- 4.True: яг тийм утга. False: эсрэг утга. Not Given: огт мэдээлэл үгүй
Time Management система
60 минутыг хэрхэн хуваах
Ашиг тус: Бүх асуултад хүрэх, дуусгах
Алхамууд
- 1.Passage 1: 18 минут (хялбар - хурдан)
- 2.Passage 2: 20 минут (дунд)
- 3.Passage 3: 22 минут (хүндрэл - илүү их цаг)
- 4.Сүүлийн 2-3 минут: answer sheet шалгах
Түгээмэл Алдаа
Эдгээр алдаанаас зайлсхийж band score-оо дээшлүүл
True/False/Not Given буруу ойлгох
Жишээ: False болон Not Given ялгахгүй байх - энэ хамгийн түгээмэл алдаа
Дэлгэрэнгүй: Not Given гэдэг False биш! Текст юу ч хэлээгүй бол Not Given.
Шийдэл: False: текстэд ЭСРЭГ утга тодорхой байгаа. Not Given: тухай мэдээлэл ОГОТ байхгүй.
Нөлөөлөл: Асуулт бүрт алдаа гаргаж band score их буурна
Цаг зохицуулалтгүй байх
Жишээ: Эхний текстэд 30 минут зарцуулж сүүлийн текст хийхгүй үлдэх
Дэлгэрэнгүй: Practice-д timer заавал ашиглах. Real exam-д цаг маш хурдан өнгөрнө.
Шийдэл: Текст бүрт 20 минут. Timer ашиглаж дадлага. Хугацаа дуусаад таамаглаж бичих.
Нөлөөлөл: 10+ асуултад хариулахгүй = Band 6.0 max
Өөрийн мэдлэг ашиглах
Жишээ: Текстэд байхгүй мэдээлэл/үзлийг өөрийн background knowledge-аас авах
Дэлгэрэнгүй: Чи мэддэг ч гэсэн текстэд байхгүй бол Not Given!
Шийдэл: ЗӨВХӨН текстэд байгаа мэдээлэл ашиглах. Өөрийн бодол ашиглахгүй.
Нөлөөлөл: Not Given асуултад ихэвчлэн алдаа. True гэж бодоод Not Given байна.
Synonyms танихгүй байх
Жишээ: Keywords текстэд яг байна гэж таарч matching хийх
Дэлгэрэнгүй: Асуулт: 'difficult' → Текст: 'challenging'. Ижил утга таних ёстой.
Шийдэл: Paraphrasing dictionary ашиглах. Common synonyms цээжлэх.
Нөлөөлөл: Matching болон completion асуултад алдаа их гарна
Headings-ийг paragraph үгээр сонгох
Жишээ: Paragraph-д 'technology' гэсэн үг байгаа учраас technology гэсэн heading сонгох
Дэлгэрэнгүй: Same words байвал БУРУУ байх магадлал өндөр - distractors!
Шийдэл: Paragraph-ийн ГОЛ САНААГ ойлгох. Үг тааруулалт биш - санаа тааруулах.
Нөлөөлөл: Matching headings-д бага оноо. Trap headings-т автах.
Word limit хүндэтгэхгүй
Жишээ: NO MORE THAN TWO WORDS гэхэд 3 үг бичих
Дэлгэрэнгүй: Articles (a, an, the) ч тоологдоно! 'the red car' = 3 words.
Шийдэл: Заавар МАШ анхааралтай унших. Extra үг огт орохгүй.
Нөлөөлөл: Зөв хариулт мэдсэн ч word limit-ээс болж 0 оноо
Дарааллын дагуу гэж автоматаар бодох
Жишээ: Matching information дарааллын дагуу биш ч бодоод цаг үрэх
Дэлгэрэнгүй: True/False, Gap fill = дарааллын дагуу. Matching info = дарааллагүй.
Шийдэл: Question type-г анхаарах. Matching information дарааллагүй. Бүх paragraph шалгах.
Нөлөөлөл: Цаг их үрэх, алдаа гаргах
Бүх текстийг анхааралтай унших
Жишээ: Текст бүхлээр detailed read хийх
Дэлгэрэнгүй: Skim → Questions уншаад → Scan → Detailed read зөвхөн relevant paragraph.
Шийдэл: Question-dependent reading: Юу асуусныг хараад тэр хэсгийг л унших.
Нөлөөлөл: Цаг алдах, хугацаа дуусахгүй байх
Практик Зөвлөгөө
Matching Headings тактик
- Example paragraph өгсөн бол тэндээс эхэл - хамгийн ойлгомжтой
- Extra headings байдаг - used headings-ийг тэмдэглэ
- Keywords match хийхгүй - энэ trap! Гол санааг ойлгох
- Paragraph-ын 1-р өгүүлбэр + сүүлийн өгүүлбэр анхаар
True/False/Not Given vs Yes/No/Not Given
- True/False = FACTS (The company has 500 employees)
- Yes/No = OPINIONS/CLAIMS (The author believes...)
- Question-д clearly заагаадаг - андуурахгүй
- Not Given хоёуланд адилхан - мэдээлэл байхгүй
Completion tasks (Summary, Notes, etc)
- Grammar fit заавал шалгах - өгүүлбэр зөв байх ёстой
- Word limit дээр алдаа их гардаг - анхаар
- Usually дарааллын дагуу байна
- Words from text эсвэл word bank-аас сонгох - заавар унш
Reading speed-ээ нэмэгдүүлэх
- Өдөрт 20-30 минут англи текст унших
- Academic articles, newspapers, magazines
- Speed reading practice - урсгал байх
- Vocabulary notebook хөтөл - шинэ үг тэмдэглэ
Шалгалтын Өдрийн Зөвлөгөө
Өмнө нь
- 60 минутыг текст бүрд 18-20-22 гэж хуваарилах
- Асуултыг эхлээд унших - keywords тэмдэглэх
- Pen эсвэл harандаа (pencil зөвшөөрөгдөнө)
- Answer sheet тодорхой бичих - үзэгдэхгүй бол 0 оноо
Үргэлжлүүлэн
- Timer ашиглаж цагаа дагаж байх
- Текст бүрийн цаг дуусаад дараагийнх руу явах (stuck байхгүй)
- Мэдэхгүй асуултыг таамаглаж бичих - хоосон орхихгүй
- Answer sheet дээр шууд бичиж болно (Listening шиг transfer time БАЙХГҮЙ)
- Spelling алдаа гаргавал оноо авахгүй - анхаарах
Дараа нь
- Transfer time БАЙХГҮЙ - бүх хариулт бичсэн эсэхээ шалгах
- Spelling дахин шалгах хэрэгтэй бол
- Таамаглаж бичсэн хариултуудаа өөрчлөхгүй (эхний өсгөрөлт нь зөв байдаг)
Санах Үндсэн Зүйлс
Transfer time БАЙХГҮЙ
Answer sheet дээр шууд бичих. Listening шиг нэмэлт 10 минут байхгүй.
Цаг хуваарилалт чухал
Passage 1: 18 мин, Passage 2: 20 мин, Passage 3: 22 мин. Timer заавал ашигла.
True/False vs Yes/No
True/False = facts шалгах. Yes/No = writer's opinion. Андуурахгүй!
Not Given ≠ False
False: эсрэг утга тодорхой байна. Not Given: тухай огт мэдээлэл байхгүй.
Paraphrasing таних
Асуултын үг текстэд ЯАГ байхгүй. Synonyms үргэлж ашигладаг.
Бүгдийг бичих
Мэдэхгүй ч гэсэн таамаглаж бичих. Хоосон орхиход оноо авахгүй.